’در این بخش شمالی شهر پاریس بوی گندیدۀ ادرار و چرس به مشام میرسد. در اینجا افراد تازه وارد، معتادان مواد مخدر و مریض های روانی با هم مخلوط میشوند. شبانه ده ها جوان افغان که سویدنی حرف میزنند در یک پارک در زیر یک میز (پینگ پانگ) پناه میبرند.
ده تن از جوانان افغان از یک ماه به این طرف در زیر همین میز (پینگ پانگ) شب ها را سپری مینمایند. همه آنها سویدنی حرف میزنند. آنها چندین سال را در نقاط مختلف سویدن سپری نموده اند. هیچکدام از آنها نتوانسته است تا اکنون در فرانسه برای شان یک مسکن درست را تدارک ببینند.
در زیر این میز دو دوشک ژولیده و یک تخته چوب نازک نیز قرار دارد.
نظر به بررسی های که توسط سازمان های مختلف رضاکار صورت گرفته است در این محل همه روزه حدودی 800 نفر در فضای باز شب و روز را سپری میکنند. در اینجا برای نادارترین افراد در فرانسه یعنی افراد تازه وارد، معتادان مواد مخدر و مریض های روانی کمک های مردم فرانسه میرسد. نعمت (یک پسر افغان) با اشاره به دروازۀ یک گراچ میگوید ”از آنجا میتوان صبح روز، صبحانۀ رایگان دریافت کرد”.
رولان و نعمت دو پسر افغان اند. آنها وقتی در این مورد که آنها ”دبلین نشده اند” صحبت میکنند، لبخند میزنند. منظور آنها اینست که با وجود آنکه آنها در سویدن نشان انگشت داشتند و باید این نشان انگشت آنها در Eurodac یا (بانک معلوماتی مشترک اتحادیۀ اروپا) ثبت میبود، با آنهم پولیس فرانسه نتوانسته نشان انگشت شان را یافت کند. به همین دلیل آنها فکر میکنند چانس خوبی دارند تا بتوانند در فرانسه باقی بمانند. البته این حرف آنها زیاد اشتباه هم نیست. 78 فیصد از افغان های که در فرانسه تقاضای پناه میکنند میتوانند در نخستین تقاضا، جواب مثبت بدست بیآورند. بر اساس احصائیه Eurodac این رقم در سویدن در نصف اول سال 2018 کمتر از 30 فیصد میباشد.
در حال حاضر سویدن در میان کشور های عضو اتحادیۀ اروپا که دارای بیشترین تعداد پناهجویان افغان میباشند، از نگاۀ دادن اجازۀ اقامت به پناهجویان، یکی از سختگیرترین کشور ها به شمار میرود. در عین زمان سویدن یکی از آن کشور های میباشد که در جریان سال های اخیر تعداد زیاد پناهجویان افغان را پذیرفته است. اما از آنجایی که تعداد پناهجویان در کُل در همه کشور های اروپایی کاهش یافته، تعداد پناهجویان افغان نیز کاهش یافته است.
همه پناهجویان افغان که به سویدنی حرف میزنند و تلویزیون سویدن با آنها در پاریس دیدار داشته است، از نگاه سنی در سال های آخر نوجوانی تا 25 سالگی قرار دارند.
رحیم کریمی یکی از این پسران است که بعد از آن که در سویدن درخواست پناهندگی اش رد گردید، توانست در فرانسه اجازۀ اقامت را دریافت کند. او در میان همه پسران افغان که تلویزیون سویدن با آنها ملاقات نمود است یگانه شخصی است که حاضر گردیده تا با ذکر نام اصلی و نشان دادن چهره اش، صحبت نماید. او در سال 2016 به سویدن آمد و با بدست آوردن نخستین جواب رد، بدون آنکه تقاضای تجدید نظر نماید، بعد از سه روز به فرانسه رفت.
او میگوید: من بعد از دریافت نخستین جواب رد تصمیم خود را گرفتم که سویدن را باید ترک بگویم. برگشت به افغانستان برایم ناممکن بود.
او در جنوری 2017 بعد از سفر توسط سرویس ( بس ) و ریل از طریق دنمارک و آلمان توانست خودش را به پاریس برساند. او نزد پولیس رفته و نشان انگشت اش را تحویل داد. رحیم کریمی در ادامه میگوید:
ـ من (دبلین) شدم. آنها (ادارۀ مهاجرت فرانسه) دیدند که من در سویدن تقاضای پناه نموده بودم. آنها به من گفتند اگر من خودم به سویدن برنگردم، باید شش ماه منتظر بمانم.
رحیم بعد از شش ماه انتظار یک احضاریه یا فراخون را از ادارۀ مهاجرت فرانسه دریافت نمود. او به یک ملاقات فراخوانده شده بود. در آن زمان ادارت فرانسه برنامۀ را روی دست داشتند در مورد چگونگی باز فرستادن او به سویدن، حداقل رحیم هراس داشت که قضیه چنین است. به باور او این چنین یک تصمیم با احتمال زیاد منجر به اخراج او (از سویدن) و فرستادن او به افغانستان میگردید. او به این احضاریه یا فراخوان اعتنای نکرد و به آن ملاقات نرفت. در نتیجه دولت فرانسه همه کمک هایش را برای او قطع نمود. کمک مسکن و دیگر کمک ها همه متوقف شده بودند.
رحیم کریمی میگوید: من در جریان شش، هفت ماه بدون همه چیز بودم. بدون خانه، بدون پول، هیچ چیز نداشتم. شرایط دشوار گردیده بود. من از افرادی مختلفی که برایم پول میفرستادند کمک دریافت میکردم.
بعد از یک سال چانس برای او یاری کرد. او در بارۀ یک وکیل که در مورد پناهجویان افغان لایق بود، اطلاع بدست آورد. وکیل مذکور به رحیم کمک کرد تا در مورد فیصلۀ دبلین به ادارۀ مهاجرت فرانسه شکایت کند. رحیم در آنجا برنده شد. محکمه فیصله نمود که او حق دارد تا در مورد قضیه اش تجدید نظر صورت بگیرد.
بررسی دوبارۀ تقاضای پناهجویی رحیم کریمی آغاز گردید و به زودی فیصله شد که در آغاز برای او اجازۀ اقامت ده ساله داده شود. او یکی از جملۀ 2770 افغان است که توانسته اند در جریان شش ماۀ اول سال 2018 ضمن نخستین درخواست پناهندگی شان در فرانسه،اجازه اقامت را دریافت نمایند.
کلیسای سویدن در فرانسه برای افغان های که درخواست پناهندگی شان در سویدن رد شده است، نقش مهمی را بازی نموده است. آنها یک محل برای تجمع و یک اطاق استراحت برای افراد تازه وارد را در یک شهر برزگ که نفوس آن بیشتر از نفوس تمام سویدن میباشد، دارا میباشند.
قضیۀ رحیم کریمی مثالی است که موجودیت کمبودی ها را در ”قانون دبلین”، آن توافقنامۀ که به قول ادارۀ امور مهاجرت سویدن ”سنگ پایۀ سیستم مشترک پناهجویی در اروپا”است ، بر ملا میسازد.
آقای Bernd Parusel محقق در ”شبکۀ اروپایی مهاجرت” یا EMN به این باور است که ”سیستم دبلین” خیلی پیچیده، مغلق و پُر مصرف است. او میگوید هرگز نمی خواهد به شخصی که درخواست پناهندگی اش در سویدن رد میگردد توصیه کند تا مانند رحیم کریمی و دیگران عمل کند. او میگوید:
ـ این کاملاَ طبیعی و یک حرکت انسانی است. هرگاه شخص در جای دیگری چانس داشته باشد، میخواهد آن را بدست بیآورد. اما مهم است تا شخص در مورد خطرات و احتمالاتی که او قرار است آنها را متقبل گردد، بداند. همچنان مهم است تا شخص بداند که ضمانتی وجود ندارد که این کار (رفتن به یک کشور دیگر مانند فرانسه) بتواند منجر به بدست آوردن اجازۀ اقامت گردد.
به باور Bernd Parusel مشکل است تا تعداد دقیق اتباع افغانستان که بعد از رد تقاضای پناهندگی شان از سویدن به دیگر کشور ها عضو اتحادیه اروپا پناهنده شده اند، را بدانیم. تعدادی زیادی از پناهجویان افغان زمانی که در فرانسه نشان انگشت شان را تحویل میدهند، هرگز در سیستم Eurodac دوباره ظاهر نمی شوند.
آلمان یگانه کشور اتحادیۀ اروپاست که دارای بیشترین قضایای (دبلین) در مورد اتباع افغانستان به سویدن میباشد. این رقم در سال روان تا اکنون به بیش از 1100 قضیه میرسد.
به باور Bernd Parusel این که سطح پذیرش درخواست پناهندگی اتباع افغانستان در میان کشور های اتحادیه اروپا متفاوت میباشد، احتمالاَ میتواند دلایل زیادی داشته باشد:
ـ ادارات مختلف این کشور ها ارزیابی های مختلفی را در مورد اوضاع امنیتی در افغانستان انجام میدهند. هرچند تعداد زیادی از کشور های عضو اتحادیۀ اروپا در این مورد از عین منابع استفاده میکنند با آنهم موضعگیری های حقوقی آنها میتواند متفاوت باشد.
ادارۀ امور مهاجرت سویدن امیدوارست تا یک ارزیابی ”یک دست” یا ”یکسان” صورت بگیرد.
رییس کُل ادارۀ امور مهاجرت سویدن Mikael Ribbenvik میگوید که در حال حاضر در سطح اتحادیۀ اروپا تلاش های برای دستیابی به یک ارزیابی یکسان در مورد افغانستان، در جریان است. در تابستان گذشته به امید ایجاد یک تصویر واحد از اوضاع، در مورد یک دستورالعمل همگانی در ارتباط به موضوع پناهندگی توافق به عمل آمد.
اما این کار به وقت نیاز دارد.
تصامیم مشترک دفتر امور مهاجرت اتحادیۀ اروپا نمیتواند به طور مثال روی امکان بدست آوردن اجازۀ اقامت توسط افغان ها نظر به دلایل انسانی، تاثیر داشته باشد.
آقای Mikael Ribbenvikمیگوید : همچنان محاکم مستقل نیز وجود دارند که وابسته به کدام دستور العمل از ادارۀ مهاجرت اروپایی نمی باشند. به همین دلیل ما همیشه یک تصویر نسبتاَ پراگنده داریم.
گفته میشود ادارۀ امور مهاجرت سویدن در این مورد که زیاد از پناهجویان افغان بعد از دریافت جواب رد به تصامیم آن ادارۀ مبنی بر برگشت به افغانستان توجهی نمیکنند و در عوض به یکی از کشور دیگر اروپایی به امید بررسی دوبارۀ درخواست شان میروند، آگاهی دارد.
به باور Mikael Ribbenvik این که هزاران افغان به فیصله های اداره امور مهاجرت سویدن و محاکم توجهی نمی کنند، ناکامی ادارۀ امور مهاجرت را نشان نمیدهد.
ـ برعکس من میتوانم درک کنم افرادی را که از شرایط خیلی دشوار میآیند و شاید هرگز نخواهند به کشور شان برگردند.
به گفته Mikael Ribbenvik نظری وجود دارد که گویا ادارۀ امور مهاجرت به این باور است که افغانستان یک جای امن میباشد. اما این یک ”قصه پردازی بزرگ” است.
ـ ما اصلاَ به این باور نیستیم که افغانستان جای امن است. به همین دلیل ما در جریان سال های اخیر به 16000 انسان از افغانستان، از جمله چند هزار نفر امسال، پناه دادیم.
آقای Mikael Ribbenvik میگوید بر اساس ارزیابی های ما امروز موضوع پناهندگی صرفاَ در دو کشور ”مسئله مرگ و زندگی” است. یکی در سوریه و دیگر در کشور یمن. به باور ما در این کشور شرایط دشوار بوده و سطح معضلات به حدی بلند است که همه ساحات کشور را متاثر ساخته است. افغانستان در میان این کشور ها قرار ندارد. سطح معضلات در افغانستان با سطح معضلات در سوریه قابل مقایسه نمی باشد.
اما هجوم افراد تازه وارد به محلۀ Porte de la Chapelle پاریس همچنان ادامه دارد. آنها امیدوار اند تا بتوانند در آیندۀ نزدیک سندی را بدست بیآورند که بر اساس آن بتوانند در فرانسه باقی بمانند.
رحیم کریمی با وجود آنکه او از سویدن اخراج گردیده و به اصطلاح (دبلین) شده بود، این چنین یک سندی را در دست دارد. او اکنون به آینده چشم دوخته است. او میگوید:
ـ میخواهم نخست زبان فرانسوی را یاد بگیرم و سپس اگر خداوند بخواهد ممکن بتوانم در یک دفتر کار کنم و یا هم در یک ورکشاپ.
او میگوید بنابر مشکلاتی که دارد وادار به ترک کشور شده و برگشت به آنجا برایش ناممکن است.
رحیم کریمی میگوید : ما اینجا برای غذا و یا داشتن یک اپارتمان خوب نیآمده ایم. ما آمده ایم تا بتوانیم در اینجا باقی بمانیم، تحصیل و یا کار کنیم.
ترجمه و تلخیص از احمد ضیا دانش
منبع خبر