تعیین سن و سال جوانان پناهجوی زیر ۱۸ سال توسط اداره کل امور مهاجرت طوری انجام میشود که مخالف معیارهای اداره امور اجتماعی است. این در حالی است که سن موثریت خاصی در سرنوشت هزاران پناهجو دارد. این موضوع به ویژه بعد از تصمیم محکمه اتحادیه اروپا در استثنا کردن پروندههای(دوسیه های ) پناهجویان زیر سن از معاهده دوبلین از اهمیت خاصی برخوردار شده است
چهار تن از پناهجویان که در یک اپارتمانی در هاگفوش زندگی میکنند، و بهمین ترتیب دوتن دیگر، از طرف اداره مهاجرت تعیین سن شده اند، سن همهی این شش پسر ۱۹ اعشاریه ۲ _ ۱۹ ساله و دو ماه _ است. دلیل این نوع تعیین سن همان تلاشهایی است که این اداره به کمک عکسبرداری و عکسگیری های طبی میخواهد، داشته باشد.
در رهنمودهای اداره امور اجتماعی آمده است که سن جوانان زیر سن باید به کمک داکتر اطفال، عکسبرداری یا ایکس ری صورت گیرد. کارمندان اداره مهاجرت اما تنها بر اساس عکس استخوان بند دست که ممکن است دو تا چهار سال اشتباه باشد، خود سن جوانان پناهجو را تعیین میکنند و تصمیم میگیرند. گزارشی که این اداره در مورد کارهای خود به دولت سویدن فرستاده است، نشان میدهد که تنها در تعیین سن ۶ درصد جوانان متقاضی پناهجویی داکتر اطفال ابراز نظر کرده است. ایلیس انول( Elis Envall) ، بازرس در ادارهاموراجتماعی می گوید:
-این متاثرکننده است که اداره کل مهاجرت تعیین سن و سال پناهجویان را نتیجه بررسیهای طبی مینامند. این نوع بررسی را نمیتوان بررسی طبی نامید و هدف ما این چنین بررسی نیست. ما در تلاش هستیم تا شناسایی سن را تا حد ممکن علمی و از نظر قانونی امن انجام دهیم.
علی شفاهی یکی از پناهجویان زیر سن افغان است که سن و سالش توسط کارمند اولی اداره مهاجرت که با وی مصاحبه کرده، تائید شده، کارمند دوم اما با دیدن چین و خط در زیر چشمهای علی شفاهی سن وی را بالای ۱۸ سال میداند. یکی از عوامل دیگری که باعث شد علی شفاهی را برای عکسبرداری از بند دست و دندانهایش بفرستند، بحث کردن خوب وی در مورد سوالهای ارائه شده، ذکر شده است.
در متن نتیجه معاینات علی شفاهی نوشته شده: احتمال زیاد میرود که علی شفاهی ۱۹ اعشاریه ۲ سال دارد، ۱۶ در صد احتمال میرود که وی به سن ۱۸ اعشاریه ۲ سالگی نرسیده است و ۲ اعشاربه ۵ درصد احتمال آن وجود دارد که او به سن ۱۷ اعشاریه ۲ سالگی نرسیده است. این ارقام عجیب و غریب اعشاریهیی با سن و سال علی شفاهی هیچ ربطی ندارند، این اعداد از روی یک جدول که قبلآ ترتیب شده، گرفته شده است.
به عقیده ایلیس اینول باید روش تغییر یابد و ما درتعیین سن نظمی را ایجاد کنیم. بررسی طبی باید بیطرفانه، علمی، با کیفیت و از نگاه قانونی درست باشد.
به گفته ایلیس اینول تعداد زیادی از معلمین، کارمندان خانه جوانان و پدران رضاکار به اداره امور اجتماعیی تماس میگیرند و از این شیوه کار اداره مهاجرت شکایت میکنند. این روند کاملآ برعکس روشی است که اداره مهاجرت در گذشته انجام می داد. معلمین و کارمندان شاکی بودند که اداره مهاجرت جوانان بزرگ سال را زیر ۱۸ سال میپذیرد و به خانه جوانان میفرستد.
با وجودیکه از مدتها به اینطرف مقامات مهاجرت اروپا خواهان وسایلی هستند که بتوانند سن پناهجویان را به صورت دقیق تعیین و تثبیت کند، در سویدن این اتفاق میافتد. سالانه در حدود ۱۰۰۰۰ نوجوان تنها به اروپا میایند و تقاضای پناهندگی میکنند. سال گذشته ۳۵۰۰ پناهجوی تنها که زیر ۱۸ سال بودند به سویدن پناهنده شدند. تعداد زیادی از این جوانان تنها از افغانستان و سومالیا هستند. این دو کشور بنابر درگیریهای جنگی طولانی نتوانسته اند اسنادی به شهروندان خود بدهند که برای اروپا قابل اعتبار باشند. مقامات اروپایی و از جمله اداره مهاجرت سویدن باید روشهای خاصی را بکار ببرند تا هویت و سن این گروه را تعیین کنند.
تعیین سن پناهجویان زیر ۱۸ سال بحث برانگیز و مهم است. پناهجویان زیر ۱۸ از امتیازات ویژهای برخوردار هستند و تصمیم اخیر محکمه اروپا در معاف کردن این گروه از معاهده دوبلین که پناهجویان را مجبور به برگشت به کشور اولی اروپایی میکند، این موضوع را حساستر و مهمتر کرده است. وکیل حقوقی اداره مهاجرت، فریدریک بییر( Fredrik Beijer)، میگوید:
-ما امیدواریم که به زودی میکانیزم لازم برای تشخیص سن پناهجویان را داشته باشیم تا معیارها را هر چه بهتر عملی کنیم، ولی تا آن زمان از روشهای کنونی که مجموعی از قضاوت بر مبنای عکس استخوان و صحبت با پناهجویان است، استفاده میکنیم. وی اضافه میکند: نمیتوانیم منتظر بمانیم و تصمیمی در مورد پرورندههای پناهجویان نگیریم.
شکیلا عیدی زاده
بخش فارسی رادیوی بین المللی سویدن
http://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=2493&artikel=5573709